Biuro Informacji Gospodarczej – nowe zasady działania

Biuro Informacji Gospodarczej (BIG) przechowuje i udostępnia informacje nie tylko o nierzetelnych dłużnikach. Gromadzi ono dane o wiarygodności płatniczej podmiotów, biorących udział w obrocie gospodarczym. Jakie obowiązki informacyjne ma BIG? Jakie korzyści i zagrożenia wiążą się z obecnością w rejestrze BIG? Sprawdź!

Czym jest Biuro Informacji Gospodarczej (BIG)?

Biuro Informacji Gospodarczej (BIG) to instytucja, która zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem informacji o zadłużeniu i wiarygodności płatniczej konsumentów i przedsiębiorców. Działalność BIG-ów reguluje ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 531). Ich głównym celem jest zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego poprzez dostarczanie informacji na temat potencjalnych kontrahentów.

BIG-i działają na zasadzie rejestrów długów, do których wierzyciele mogą zgłaszać informacje o dłużnikach, a potencjalni kontrahenci (np. banki, firmy leasingowe, dostawcy) mogą te informacje sprawdzać. Wpis do BIG może znacząco wpłynąć na zdolność kredytową firmy i jej reputację na rynku.

Podstawy Prawne Działalności BIG

Działalność Biur Informacji Gospodarczej jest ściśle regulowana prawnie. Kluczowe akty prawne to:

• Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych – definiuje zasady funkcjonowania BIG-ów, prawa i obowiązki wierzycieli i dłużników oraz zasady przetwarzania danych.
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 13 września 2017 r. w sprawie wzoru formularza zgody osoby, której dane dotyczą, na przekazanie informacji gospodarczych do biura informacji gospodarczej.
• Kodeks cywilny – w kontekście zobowiązań umownych i odpowiedzialności za długi (np. art. 471 k.c. – odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania).
• Ustawa o ochronie danych osobowych – BIG-i, przetwarzając dane osobowe, muszą przestrzegać przepisów o ochronie danych osobowych.
• Prawo bankowe – w kontekście wymiany informacji między BIG-ami a bankami.

Jakie informacje gromadzą Biura Informacji Gospodarczej?

BIG-i gromadzą różnorodne informacje o dłużnikach, w tym:

• Dane identyfikacyjne dłużnika (imię, nazwisko, adres, NIP, REGON).
• Informacje o zadłużeniu (wysokość długu, data powstania, podstawa prawna).
• Informacje o etapach windykacji (np. wezwania do zapłaty, postępowanie sądowe).
• Informacje o spłacie długu (data spłaty, kwota spłaty).
• Informacje pozytywne – o terminowym regulowaniu zobowiązań.

WAŻNE: BIG-i gromadzą zarówno informacje negatywne (o zadłużeniu), jak i pozytywne (o terminowym regulowaniu zobowiązań). Informacje pozytywne mogą budować pozytywną historię kredytową firmy.

Kiedy wierzyciel może zgłosić dłużnika do BIG?

Wierzyciel może zgłosić dłużnika do BIG, jeśli spełnione są następujące warunki:

• Zobowiązanie wynika z tytułu prawnego (np. umowa, faktura).
• Termin płatności minął co najmniej 30 dni.
• Dłużnik został wezwany do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania danych do BIG (co najmniej 30 dni przed zgłoszeniem).
• Wartość zobowiązania przekracza 200 zł w przypadku konsumentów i 500 zł w przypadku przedsiębiorców.

Przykład: Firma X wystawiła fakturę firmie Y z terminem płatności 30 dni. Firma Y nie zapłaciła faktury w terminie. Firma X wysłała do firmy Y wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania danych do BIG. Jeśli firma Y nie zapłaci faktury w ciągu 30 dni od otrzymania wezwania, firma X może zgłosić firmę Y do BIG.

Jak sprawdzić, czy Twoja firma jest w BIG?

Każdy przedsiębiorca ma prawo sprawdzić, czy jego firma jest wpisana do rejestru dłużników BIG. Można to zrobić, składając wniosek do wybranego BIG-u. W Polsce działa kilka Biur Informacji Gospodarczej, m.in.:

• BIG InfoMonitor
• KRD
• ERIF

Sprawdzenie jest zazwyczaj płatne, ale warto to zrobić regularnie, aby monitorować swoją sytuację finansową i reagować na ewentualne nieprawidłowości.

Konsekwencje wpisu do BIG dla przedsiębiorcy

Wpis do BIG może mieć poważne konsekwencje dla przedsiębiorcy, w tym:

• Utrudniony dostęp do kredytów i leasingów.
• Odmowa zawarcia umów handlowych przez kontrahentów.
• Pogorszenie reputacji firmy na rynku.
• Trudności w pozyskiwaniu inwestorów.

Dlatego tak ważne jest dbanie o terminowe regulowanie zobowiązań i monitorowanie swojej obecności w rejestrach BIG.

Jak usunąć wpis z BIG?

Wpis z BIG można usunąć w następujących sytuacjach:

• Po spłacie zadłużenia (wierzyciel ma obowiązek zgłosić spłatę do BIG).
• Gdy wpis jest nieprawdziwy lub nieaktualny.
• Gdy minął okres przechowywania danych (zazwyczaj 6 lat od dnia powstania zobowiązania).

W przypadku nieprawdziwego lub nieaktualnego wpisu, należy skontaktować się z wierzycielem i zażądać sprostowania danych. Jeśli wierzyciel odmawia, można złożyć skargę do BIG lub dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Praktyczna Checklista dla Przedsiębiorcy: Jak dbać o wiarygodność płatniczą?

1. Regularnie sprawdzaj swoją obecność w rejestrach BIG.
2. Monitoruj terminy płatności faktur i reguluj zobowiązania na czas.
3. Reaguj na wezwania do zapłaty i wyjaśniaj ewentualne spory.
4. Sprawdzaj wiarygodność płatniczą swoich kontrahentów przed zawarciem umowy.
5. W przypadku problemów finansowych, negocjuj z wierzycielami warunki spłaty zadłużenia.
6. W razie potrzeby skorzystaj z pomocy doradcy finansowego lub prawnego.

Najczęściej Popełniane Błędy przez Przedsiębiorców

• Ignorowanie wezwań do zapłaty.
• Brak monitoringu swojej obecności w BIG.
• Niezabezpieczanie się przed nierzetelnymi kontrahentami.
• Brak negocjacji z wierzycielami w przypadku problemów finansowych.
• Zaniedbywanie dokumentacji finansowej.

Na co zwrócić szczególną uwagę?

Przede wszystkim na terminowe regulowanie zobowiązań. Warto również regularnie monitorować swoją sytuację finansową i sprawdzać, czy nie figurujemy w rejestrach dłużników. W przypadku problemów finansowych, nie należy unikać kontaktu z wierzycielami, lecz podjąć negocjacje w celu ustalenia dogodnych warunków spłaty zadłużenia.

Podsumowanie

Biuro Informacji Gospodarczej odgrywa ważną rolę w obrocie gospodarczym, wpływając na wiarygodność płatniczą firm. Zrozumienie zasad funkcjonowania BIG-ów i dbanie o terminowe regulowanie zobowiązań jest kluczowe dla sukcesu każdego przedsiębiorcy. Regularne monitorowanie swojej obecności w rejestrach BIG i reagowanie na ewentualne nieprawidłowości pozwala uniknąć negatywnych konsekwencji i budować pozytywną historię kredytową firmy.

Pamiętaj, że niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania wiążącej interpretacji przepisów, skonsultuj się z profesjonalnym doradcą prawnym lub podatkowym.